Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi những thắc mắc của bạn đến chuyên mục tư vấn pháp luật của công ty Luật VinaBiz. Với những thông tin bạn cung cấp bộ phận tư vấn luật đưa ra ý kiến tư vấn cho bạn như sau:
Thứ nhất, việc bố bạn chia tài sản trước khi chết không được coi là di chúc miệng.
Vì, tuy các bố bạn có chia tài sản trước khi chết trước mặt 4 anh em bạn tuy nhiên, theo quy định tại Khoản 5 Điều 652 Bộ luật dân sự 2005 về tính hợp pháp của di chúc miệng như sau:
“Điều 652. Di chúc hợp pháp
5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực.”
Như vậy, việc bố bạn chia tài sản trước khi chết không được coi là di chúc miệng hợp pháp.
Thứ hai, vì bố bạn mất không có di chúc hợp pháp nên phần di sản của bố bạn để lại sẽ được chia theo pháp luật.
- Di sản của bố bạn bao gồm:
Căn cứ theo quy định tại Điều 33 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về tài sản chung của vợ chồng như sau:
“Điều 33. Tài sản chung của vợ chồng
1. Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 40 của Luật này; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.
Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng.
2. Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất, được dùng để bảo đảm nhu cầu của gia đình, thực hiện nghĩa vụ chung của vợ chồng.”
Và Điều 34 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về Đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng đối với tài sản chung của vợ chồng như sau:
“Điều 34. Đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng đối với tài sản chung
1. Trong trường hợp tài sản thuộc sở hữu chung của vợ chồng mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng thì giấy chứng nhận quyền sở hữu, giấy chứng nhận quyền sử dụng phải ghi tên cả hai vợ chồng, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác.
2. Trong trường hợp giấy chứng nhận quyền sở hữu, giấy chứng nhận quyền sử dụng tài sản chỉ ghi tên một bên vợ hoặc chồng thì giao dịch liên quan đến tài sản này được thực hiện theo quy định tại Điều 26 của Luật này; nếu có tranh chấp về tài sản đó thì được giải quyết theo quy định tại khoản 3 Điều 33 của Luật này.
3. Trong trường hợp không có căn cứ để chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì tài sản đó được coi là tài sản chung.”
Như vậy, bố bạn và mẹ kế có 4 mảnh đất trong đó 3 mảnh đất đứng tên hai vợ chồng, 1 mảnh đất đứng tên mẹ kế. Tuy nhiên, do 1 mảnh đất đứng tên mẹ kế hình thành trong thời kỳ hôn nhân của bố bạn và mẹ kế nên mẹ kế bạn cần phải chứng minh đây là tài sản riêng của mẹ kế, nếu không chứng minh được thì mảnh đất này sẽ được coi là tài sản chung của bố bạn và mẹ kế.
Giả sử trường hợp mẹ kế bạn không chứng minh được, tức là bố bạn và mẹ kế bạn có 4 mảnh đất là tài sản chung. Bố bạn và mẹ kế bạn mỗi người có 1/2 phần trong số tài sản chung.
Như vậy, sau khi bố bạn mất, di sản bố bạn để lại sẽ là 1/2 phần của 4 mảnh đất.
- Phân chia di sản thừa kế
Căn cứ theo quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 quy định về hàng thừa kế như sau:
“Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật
1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;”
Theo quy định trên, hàng thừa kế của bố bạn bao gồm mẹ kế và 6 anh em bạn.
Căn cứ theo quy định tại Khoản 2 Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 quy định về hàng thừa
“Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.”
Như vậy, mẹ kế bạn và 6 anh em bạn được hưởng phần thừa kế bằng nhau, tức là phần thừa kế của bố bạn sẽ chia đều thành 7 phần.
Phần di sản của bố bạn là 1 nửa của tổng 4 mảnh đất, các bạn có thể chia di sản thừa kế bằng cách chia đều đất hoặc quy ra tiền để chia, người nào hưởng đất sẽ phải thanh toán cho người không hưởng đất.
Thứ ba, sau khi xác định phần di sản thừa kế các bạn được hưởng, 6 anh em bạn có thể khởi kiện ra Tòa yêu cầu phân chia di sản thừa kế của bố bạn.
Căn cứ pháp luật:
- Bộ luật dân sự 2005.
- Bộ luật dân sự 2015.
- Luật Hôn nhân và gia đình 2014.
Vui lòng liên hệ Tổng đài tư vấn pháp luật miễn phí 1900.6188 để nhận được ý kiến tư vấn chính xác nhất!
Bùi Thị Nga